Gebedsverhoring en hartgesteldheid

“Waar komen bij u die vechtpartijen en ruzies uit voort? Toch alleen uit uw eigen hartstochten, die u niet met rust laten? U begeert wat u niet hebt. U moordt en u zet uw zinnen op wat u niet kunt krijgen. Dan gaat u vechten en strijden. U hebt niets, omdat u niet bidt. En als u bidt, krijgt u niets, omdat u verkeerd bidt, met de bedoeling namelijk om wat u krijgt, uit te geven voor uw eigen hartstochten. Trouwelozen, weet u niet dat vriendschap met de wereld vijandschap met God betekent? Wie met de wereld bevriend wil zijn, maakt zich tot vijand van God.” (Jakobus 4:1-4)

Ruzie in de gemeente, daar liep Jakobus als apostel tegen aan. Na een snelle analyse had hij gelijk de wortel van het probleem gevonden. Jakobus legt in zijn brief uit dat de conflicten voortkwamen uit hun verkeerde verlangens. Ze waren jaloers op elkaar omdat de één wel van alles had en de ander niet. De één was rijk en de ander arm. Jakobus geeft antwoord waardoor dit komt. Hij noemt onder andere dat ze te weinig bidden en als ze wel bidden dan krijgen ze  vaak niet wat ze bidden omdat ze om de verkeerde dingen vragen.

Vervolgens wordt hij heel scherp en zegt dit:  “Trouwelozen, weet u niet dat vriendschap met de wereld vijandschap met God betekent?” Wat wordt hiermee bedoeld? Ik denk dit: Als wij in ons leven onze hartstochten achterna lopen, in plaats van Gods Koninkrijk, dan vormt dat een groot probleem. Ben je uit op macht, aanzien en rijkdom dan bouw je al snel je eigen koninkrijk. Realiseer je dan goed je misschien wel je eigen gebedsleven om zeep aan het helpen bent. Door de prioriteit bij die dingen te leggen worden wij vijanden van God. Jakobus komt door deze scherpe bewoording ook tot de kern van het probleem.  Egoïstische vleselijke verlangens leiden niet tot gebedsverhoring.[1] Geen enkele goede ouder geeft namelijk bewust verkeerde dingen aan zijn kinderen. God dus ook niet.

Vroegen ze maar om wijsheid. Wijsheid geeft God altijd volgens Jakobus (Jakobus 1:5) en aan wijsheid heb je namelijk veel meer. Jakobus sluit hier aan bij Salomo die wijsheid belangrijker vond dan rijkdom (Spreuken 16:16). Hij is zelfs zo enthousiast over wijsheid dat hij dit er over schrijft: “De wijsheid van boven is vóór alles zuiver, maar ook vredelievend, vriendelijk, altijd voor rede vatbaar, rijk aan barmhartigheid en aan vruchten van goede werken, onpartijdig en oprecht. De vrucht van de gerechtigheid wordt in vrede gezaaid voor hen die vrede stichten.” (Jakobus 3:17-18)

Wijsheid ontbrak echter bij de Messias belijdende Joden waar Jakobus aan schreef. Vanuit de brief weten we dat ze erg opkeken tegen rijke mensen (Jakobus 3:3). Vanuit hun Joodse achtergrond was dat niet vreemd.  God had immers zegen beloofd aan een ieder die Hem gehoorzaam was (Deuteronomium 28:1-14) en door Gods zegen werd je rijk (Spreuken 10:22). Vanuit die gedachte kan je makkelijk tegen rijke mensen op gaan kijken. Rijk worden kan dan een doel op zich worden. Denk bijvoorbeeld ook aan de rijke jongeling, die dacht dat hij alles goed voor elkaar had omdat hij rijk gezegend was.

Jakobus  had overduidelijk  een probleem met een aantal rijke mensen. Of deze rijke mensen gelovig waren of niet, is onduidelijk. Wat we wel weten is dat ze vermogend waren geworden door anderen te onderdrukken. Om die reden wilde Jakobus niet dat zij als voorbeelden genomen werden, hij gebruikte deze mensen daarom als anti-voorbeelden. Hij was heel kritisch en vergeleek hen met dieren die vetgemest werden voor de slacht. Het kan wel lijken dat het  goed met deze rijken gaat maar het trieste is dat ze niet door hebben welke ondergang ze tegemoet gaan (Jakobus 5:1-7).

De christenen aan wie hij schrijft kunnen  zich beter richten op andere voorbeelden. Jakobus stelt de Oudtestamentische profeten voor. Neem bijvoorbeeld een man als Elia. Elia leefde rechtvaardig en als hij een gebed in geloof uitsprak dan verhoorde God hem meteen (Jakobus 5:10-20). Met andere woorden: Gebeden komen voort uit je hart, als je hart zuiver is dan is de kans  ook veel groter dat je gebed zuiver is en verhoord wordt (Jesaja 58:6-11). Een goede boom brengt goede vruchten voort, een slechte boom niet (Mattheüs 7:17).